به گزارش دانانیوز، زهرا ناطقی– اولین تعریف : توانایی خواندن و نوشتن
اولین تعریفی که از سواد در اوایل قرن بیستم ارائه شد ، صرفا به توانایی خواندن و نوشتن زبان مادری معطوف بود.
۲⃣ دومین تعریف : اضافه شدن یاد گرفتن رایانه و یک زبان خارجی. در اواخر قرن بیستم، سازمان ملل تعریف دومی از سواد را ارائه کرد.در این تعریف جدید، علاوه بر توانایی خواندن و نوشتن زبان مادری، توانایی استفاده از رایانه و دانستن یک زبان خارجی هم اضافه شد.
۳⃣ سومین تعریف : اضافه شدن ۱۲ نوع سواد؛
سازمان ملل در دهه دوم قرن ۲۱، باز هم در مفهوم سواد تغییر ایجاد کرد. در این تعریف، مهارت‌هایی اعلام شد که داشتن این توانایی‌ها و مهارت‌ها مصداق باسواد بودن قرار گرفت. بدین ترتیب شخصی که در یک رشته دانشگاهی موفق به دریافت مدرک دکترا می شود، حدود ۵ درصد با سواد است. این مهارت‌ها عبارت اند از :
۱- سواد عاطفی : توانایی برقراری روابط عاطفی با خانواده و دوستان
۲- سواد ارتباطی : توانایی برقراری ارتباط مناسب با دیگران و دانستن آداب اجتماعی
۳- سواد مالی : توانایی مدیریت مالی خانواده، دانستن روش‌های پس‌انداز و توازن دخل و خرج
۴- سواد رسانه‌ای : این که فرد بداند کدام مطلب در رسانه حقیقی یا مجازی معتبر و کدام نامعتبر است.
۵- سواد تربیتی :توانایی تربیت فرزندان به نحو شایسته
۶- سواد رایانه‌ای : دانستن مهارت‌های راهبری رایانه
۷- سواد سلامتی:دانستن اطلاعات مهم در باره تغذیه سالم و کنترل بیماریها
۸- سواد نژادی و قومی : شناخت نژادها و قومیت‌ها بر اساس احترام و تبعیض نگذاشتن
۹- سواد بوم شناختی : دانستن راه‌های حفاظت ازمحیط زیست
١٠-سواد تحلیلی : توانایی شناخت، ارزیابی و تحلیل نظریه‌های مختلف و ایجاد استدلال‌های منطقی بدون تعصب و پیش فرض
۱۱-سواد انرژی: توانایی مدیریت مصرف انرژی
۱۲- سواد علمی:علاوه بر سواد دانشگاهی، توانایی بحث و حل و فصل مسائل با راهکارهای علمی و عقلانی مناسب
۴⃣چهارمین و جدیدترین تعریف از سواد: علم با عمل معنا می‌شود . به طور خلاصه با تعریف جدیدی که یونسکو ارایه داده باسوادی،توانایی «تغییر» است و باسواد کسی است که بتواند با آموخته‌هایش، تغییری در زندگی خود ایجاد کند.«یونسکو» در این تعریف جدید، توانایی ایجاد تغییر را ملاک با سوادی قرار داده است. اگر مهارت‌ها و دانش آموخته شده باعث ایجاد تغییر معنادار در زندگی فرد شود، آنگاه می‌توان گفت آن فرد، انسانی “با سواد” است.
مصداق این تعریف را سعدی قرن ها پیش در گلستان گفت : “دو کس رنج بیهوده بردند و سعی بی فایده کردند : یکی آن که اندوخت و نخورد ، دیگر آن که آموخت و نکرد”.
■ با سپاس از سرکار خانم زهرا ناطقی، کارشناس ارشد حقوقی بانک سرمایه
About Post Author
